خوشه‌های موضوعی مجموعه‌ای از محتواهای مختلف هستند که از نظر موضوعی مرتبط هستند و می‌توان آن‌ها را زیرشاخه‌ی یک رده‌ی موضوعی خاص قرار داد. به طور مثال، «محتوا» می‌تواند یک خوشه‌ی موضوعی باشد و تمامی مطالبی که راجع به آن نوشته می‌شود، شاخه‌های این خوشه محسوب می‌گردد. اگر برای وبسایت خود خوشه‌های موضوعی مختلف انتخاب کنید و تمامی مطالب مربوط به آن‌ها را پوشش دهید، کاربر با مراجعه به سایت به هر آن چه که در باب آن موضوع نیاز دارد دست پیدا می‌کند و رضایتش بالاتر می‌رود. در نتیجه عملکرد و رتبه‌ی سئوی سایت نیز بهبود پیدا می‌کند.
بخش‌های مختلف یک خوشه موضوعی
یک خوشه‌ی موضوعی معمولاً از سه بخش تشکیل شده است:
- صفحه‌ی اصلی در مورد موضوع هسته: صفحه‌ای که در آن توضیحات مربوط به موضوع اصلی داده شده و باید کاملاً مطابق با قصد کاربر نوشته شده باشد؛ به گونه‌ای که او ترغیب بشود و با کلیک بر روی لینک‌های موجود، صفحات دیگر را نیز مطالعه کند.
- صفحات «خوشه»: صفحات خوشه، صفحات و مقالاتی هستند که موضوعات و اصطلاحات مختلفی که در مورد موضوع هسته وجود دارند را به صورت مفصل‌تری توضیح می‌دهند. هدف از ساخت این صفحات نباید پر کردن آن‌ها با کلمات کلیدی مورد نظر باشد، بلکه این صفحات برای این ساخته می‌شوند که به آن موضوع خاص، عمق بیشتری بدهند و در مورد آن بیشتر حرف زده شود.
- لینک‌دهی داخلی بین صفحات مختلف: لینک‌هایی که از صفحات خوشه به صفحه‌ی اصلی داده می‌شود، به موتورهای جست‌وجو این علامت را می‌دهد که صفحه‌ی اصلی، دارای بیشترین اهمیت در این بین است. همچنین لینک دادن از یک صفحه‌ی اصلی دارای اعتبار به صفحات خوشه، اعتبار آن صفحات را نیز بالا می‌برد. همچنین بهتر است هر لینک دارای یک انکر تکست (Anchor Text) مناسب و با جزئیات نیز باشد. این توضیحات به موتورهای جست‌وجو کمک می‌کند تا بهتر درک کنند که کارایی هر لینک برای چیست.
اهمیت خوشه‌های موضوعی در چیست؟
با معرفی آپدیت جدید گوگل به نام Hummungbird در سال ۲۰۱۳ میلادی، بازاریابی محتوا دچار تحولات زیادی شد. تأکید از روی کلمات کلیدی برداشته شد و بیشتر به صفحات هسته، خوشه‌های موضوعی و زیرمجموعه‌های آن‌ها پرداخته شد. استفاده از همه‌ی این‌ها به علاوه‌ی کلمات کلیدی باعث به وجود آمدن اعتبار موضوعی می‌شود و این همان چیزی است که گوگل به دنبالش است.
پیش از Hummingbird، بازاریابی درونگرا بسیار ساده‌تر بود. تنها استراتژی محتوا این بود که سرچ کوئری‌های محبوب را پیدا کنیم و در وبلاگ، پست‌هایی با کلمات کلیدی مربوط به آن‌ها بنویسیم. هر صفحه هم برای یک کلمه کلیدی خاص بهینه‌سازی می‌شد. تمرکز بر روی صفحات مختلف سایت به این معنا بود که دست‌اندرکاران سایت دیگر به سایت به صورت کلی نگاه نمی‌کردند و ارتباط صفحات مختلف با هم اهمیتی برایشان نداشت.
اتفاقی که در نهایت افتاد این بود که سایت‌های بزرگ صفحات بسیار زیاد مشابه هم داشتند و آنقدر کلمات کلیدی مختلف را پوشش داده بودند که دیگر کنترلش از دست خودشان نیز خارج شده بود. از طرفی مطالب نیز بیشتر سطحی بودند و عمق لازم برای کسب رضایت کاربران را نداشتند.
حالا موتورهای جست‌وجو روزبه‌روز در حال هوشمندتر شدند هستند و مطالب تخصصی و عمیق را از مطالب سطحی و ضعیف تشخیص می‌دهند. بنابراین استراتژیست‌های محتوایی نیز به جای تمرکز مطلق بر روی کلمات کلیدی، به خوشه‌های موضوعی نیز می‌پردازند.
در حال حاضر نقشه‌های محتوایی که از چنین رویکردی استفاده نمی‌کنند، دارای یک ضعف اساسی هستند. بدون توجه به خوشه‌های موضوعی و با اعتبار موضوعی پایین، به سختی می‌توان به رتبه‌های خوب در گوگل دست پیدا کرد.
البته ذکر این نکته نیز لازم است که خوشه موضوعی، مفهوم خیلی جدیدی نیست. به طور مثال در سیستم وردپرس از خیلی وقت پیش، دسته‌بندی (Category) وجود داشته. این دسته‌ها دقیقاً همان موضوعات اصلی یا هسته محسوب می‌شوند.
ایجاد خوشه‌های موضوعی
هیچ قانون خاص و صریحی نیز برای ایجاد خوشه‌های موضوعی وجود ندارد. معمولاً هر خوشه موضوعی دارای حداقل ۴ مطلب جداگانه است؛ اما باز هم این فقط یک توصیه است و یک قانون کلی به حساب نمی‌آید.
وبسایت‌هایی که تا کنون محتواها و مقالات مختلفی منتشر کرده‌اند نیز می‌توانند از خوشه‌های موضوعی استفاده کنند. در این حالت، باید تمامی پست‌ها و مطالب سایت را فهرست کنید و آن‌ها را در دسته‌ها و زیردسته‌های مربوطه قرار دهید. در نهایت به چند خوشه‌ی اصلی می‌رسید که مطالب هر کدام باید به وسیله‌ی لینک دادن به هم مرتبط شوند.
خوشه‌های موضوعی ابزار قدرتمندی است؛ اگر و تنها اگر از آن به شکل صحیحی استفاده شود. سعی کنید تا در ابتدا کارتان با مقیاس کوچک شروع کنید و تمرکزتان روی کیفیت محتوا باشد. محتواهای پیشین خود را نیز دسته‌بندی کنید و ببینید کدام صفحه را می‌توانید به عنوان صفحه هسته انتخاب کنید. سپس تمامی این صفحات را به وسیله لینک به هم ارتباط دهید. سپس سعی کنید تا خوشه‌های جدید ایجاد کنید. به این ترتیب خیلی زود دارای یک هاب محتوایی با کیفیت و مرتب خواهید شد که کاربران به راحتی از طریق موتورهای جست‌وجو به آن دسترسی پیدا می‌کنند.