در حال نزدیک شدن به دورهٔ جدیدی از اینترنت هستیم و بلاکچین قرار است تا دنیای محتوا و مارکتینگ را تغییر دهد. وب ۳.۰ در حال حاضر بحث‌های داغی را در فضای آنلاین شکل داده. بسیاری این نگرانی را مطرح کرده‌اند که سئو در وب ۳.۰ از بین خواهد رفت یا این که مارکتینگ نابود می‌شود. اما این ادعاها تا چه حد درست است و آیا باید نگران سئوی خود در وب ۳.۰ باشیم؟ در ادامه به این ابهامات پاسخ خواهیم داد.
از آنجایی که این فناوری هنوز جدید است، یادگیری این مفهوم ممکن است به کاربران کمک کند تا آن را بهتر درک کنند.
وب ۳.۰ به زبان ساده یعنی چه؟
وب ۳ ایده‌ای برای ارائه شبکه جهانی وب (World Wide Web) است که مفاهیمی مانند تمرکززدایی و فناوری‌های بلاکچین را در خود جای داده است.
بیاید با هم تک‌تک این موارد را بررسی کنیم:
- تمرکززدایی: در حال حاضر به نظر می‌رسید حاکمیت اینترنت در دست غول‌های فناوری مثل گوگل، اپل و آمازون است. با وجود این که شما آزادید خدمات‌دهندهٔ مورد نظر خود در اینترنت را انتخاب کنید، اما عملاً می‌بینید که گاهی گزینه‌ای جز استفاده از خدمات این غول‌ها وجود ندارد. بنابراین اینترنت متمرکز شده بر روی چند کمپانی و تصمیمات این کمپانی‌ها می‌تواند بر روی سرنوشت‌ها میلیاردها کاربر اینترنت تأثیر بگذارد. ایدهٔ تمرکززدایی یا دیسنترالیزیشن، می‌گوید که ما باید اینترنتی بسازیم که در اختیار یک یا چند کمپانی محدود نباشد. بلکه در اختیار همه باشد. دقیقاً همان ایده‌ای که در توسعهٔ بلاکچین از آن استفاده شده. (اگر سریال معروف Sillicon Valley را دیده باشید، در یک از فصول آن به همین ایده پرداخته می‌شود.)
- بلاکچین: بلاکچین فناوری‌ای است که اساس و پایهٔ کریپتو است. ایدهٔ آن به صورت ساده اینگونه است: یک دفترچه یادداشتی که به صورت هم‌زمان در اختیار همه است. بنابراین همه می‌بینند چه کسی چه چیزی را به آن اضافه کرده و امکان پاک شدن آن هم وجود ندارد، چون در کامپیوتر همه ذخیره شده. معاملات کریپتو و مواردی همچون NFT در بستر بلاکچین انجام می‌شوند. بلاکچین در اصل برای توسعه ارزهای دیجیتال طراحی شد، اما امروز می‌بینیم که ایده‌های مبنی بر ساخت یک اینترنت غیرمتمرکز بر روی این شبکه صحبت می‌شود.
با این توضیحات احتمالاً تاکنون متوجه شده‌اید که وب ۳.۰ در واقع همان اینترنت غیرمتمرکز بر پایهٔ بلاکچین است. اما اگر این وب ۳.۰ است، پس وب ۱.۰ و وب ۲.۰ چه بوده؟ در ادامه در مورد این دو توضیح می‌دهیم تا تفاوت‌های آن‌ها را بهتر متوجه شوید.
وب ۱ (۱۹۹۰-۲۰۰۵)
اولین نسخه اینترنت که با نام Web 1.0 نیز شناخته می‌شود، به صورت اختصاصی برای شرکت‌ها طراحی شده بود، نه استفادهٔ عموم. در واقع برای ارتباطات داخلی برخی شرکت‌ها و گاهی دولت، از این اینترنت استفاده می‌شد. اما کم‌کم اینترنت در دسترس عموم قرار گرفت و مردم می‌توانستند با اتصال به اینترنت، از خدمات وب ۱.۰ استفاده کنند.
برخی سایت‌هایی که در وب ۱ متولد شدند: مای اسپیس، گوگل، یاهو.
در وب ۱.۰ ارتباط یک‌طرفه بود و کاربران نمی‌توانستند اطلاعات آپلود کنند یا چیزی بنویسند. این دوره تقریباً از اواسط دههٔ ۹۰ آغاز شد و تا ابتدای قرن جاری میلادی ادامه داشت.
امکان ارتباط دوطرفه میان کاربر و وبسایت‌ها، ویژگی‌ای بود که وب ۲.۰ را شکل داد.
وب ۲.۰ (از ۲۰۰۶-تاکنون)
وب ۲.۰ همان اینترنتی است که هم‌اکنون از آن استفاده می‌کنیم. اینترنت توانسته تمام دنیا را متحول کند و این تحول را مدیون وب ۲.۰ است. این نسخه برای تولید و توزیع حجم عظیمی از داده‌ها آمادگی دارد و همین موضوع باعث شده تا بسیاری از کارهای روزمره ما با وجود اینترنت تسهیل شود.
همانطور که اشاره کردیم، مهم‌ترین ویژگی وب ۲.۰ این بود که کاربران در آن می‌توانستند محتوا تولید و منتشر کنند. ویژگی‌ای که سنگ بنای شبکه‌های اجتماعی شد و سرویس‌هایی مانند فیسبوک، اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی را به وجود آورد. ضمناً این ویژگی موجب رشد بسیار سریع تعداد کاربران اینترنت در جهان شد. البته نباید از رشد هم‌زمان تکنولوژی و ورود گوشی‌های هوشمند غافل شد.
پس تفاوت وب ۳.۰ و وب ۲.۰ چیست؟
در نگاه اول این گونه به نظر می‌رسد که ویژگی‌های وب ۲.۰ در وب ۳.۰ نیز وجود دارد. اما واقعیت این است که وب ۲.۰ غیرمتمرکز نیست. وب ۳.۰ کاملاً غیرمتمرکز است و در آن کاربران صاحب دیتای خود هستند. همچنین با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، امکان افزایش سرعت اینترنت نسبت به وب ۲.۰ نیز وجود دارد.
تأثیر وب ۳.۰ بر سئو
آیا وب ۳.۰ باعث نابودی سئو و جست‌وجو می‌شود؟
پاسخ این سوال یک کلمه واضح است: خیر. واقعیت این است که وب ۳.۰ اگر آینده اینترنت باشد، قاعدتاً باید دارای موتورهای جست‌وجو نیز باشد. بنابراین سئو نیز وجود خواهد داشت. ممکن است شکل و رویهٔ آن تغییر کند که در آن صورت نیز می‌توان دستورالعمل‌های جدیدی ایجاد کرد.
بنابراین فعلاً لازم نیست نگرانی‌ای راجع به وب ۳.۰ داشته باشید. این که آیا وب ۳.۰ فراگیر می‌شود یا خیر، سوال اصلی است. این که بعد از آن سئو چه می‌شود فعلاً سوال مناسبی نیست. اما در این حد می‌توان پاسخ داد که سئو از بین نخواهد رفت و در بدترین حالت، الگوها و تکنیک‌های آن تغییر خواهند کرد.